DEHB’li çocuklar için uzaktan eğitim nasıl düzenlenmeli?

Pandemi nedeniyle gerçekleştirilen uzaktan eğitim sisteminde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan çocukların zorlanabileceğini belirten uzmanlar, alınabilecek kimi tedbirlerle yaşanabilecek mümkün sıkıntıların azalabileceğine dikkat çekiyor.

Bu süreçte tedavinin aksatılmaması gerektiğini söz eden uzmanlar, bilhassa ders çalışılacak ortamın sade olmasını, dikkat dağıtan ögelerin ortadan kaldırılmasını tavsiye ediyor.

Uzmanlara nazaran çocuğun derslerden kalan vakitlerde idman yapması, oyun oynaması, teknoloji kullanımının sonlandırılması ve fizikî aralığa dikkat edilerek arkadaşlarıyla toplumsallaşmasının sağlanması da son derece değerli.

Daha fazla ahenk sorunu yaşıyorlar

Bu çocukların günlük hayatlarını düzenleyebilme ve organize olabilme, meskende çok hareketlenme ve gücünü atamama konusunda zahmet yaşayabildikleri ve cümbüş maksadıyla teknoloji bağımlılığı risklerinin daha yüksek olduğu ve arkadaş bağlantılarında ahenk meselesini daha sık yaşayabildikleri bilinen gerçeklerdir.

Yüz yüze eğitimden uzaklaşma dezavantaj

Bu çocukların okul hayatından uzaklaşma, ders başarılarında düşme, günlük hayatlarında vakit idaresi ve organize olma, toplumsal hayattan uzaklaşma, yaşıt irtibatlarında düşme, çok hareketli olma ve ekran bağımlılığı geliştirebilme riskleri açısından yaşıtlarından daha yatkın oldukları aşikardır.

Bu tavsiyelere kulak verin

Bütün bu riskler göz önüne alındığında DEHB olan çocukların bu süreçten en az etkilenmeleri istikametinde birtakım önlemler alınabilir.

Birinci olarak virüs ve korunma usulleri çocuğa anlayabileceği bir lisanla anlatılmalı ve korunma metotları açıklanmalı ve anlatılmalıdır.

Ayrıyeten unutulmamalıdır ki bu süreçte çocuğun tedavisinin devam etmesi çok kıymetlidir. Çocuk ilaçlarını nizamlı almalı ve psikiyatrik muayenelerini ihmal etmemelidir.

Günlük rutinlerin korunmasına dikkat edilmeli

Öncelikle çocukların günlük rutinlerinin korunması çok değerlidir. Çocuk güya yüz yüze eğitime devam ediyormuş üzere okula devam ettiği periyotta sabahları hangi saatte kalkması gerekiyorsa her sabah birebir saatte kalkmalı, kahvaltısını yapmalı, üstünü değiştirmeli (mümkünse okul üniformasını giymeli) ve tam saatinde uzaktan eğitimin başında olmalıdır.

Derste dikkatini dağıtacak malzemeler uzak olmalı

Uzaktan eğitim dersleri devam ederken çocuğa yüz yüze eğitimde yasak olan oyuncak, cep telefonu üzere dikkatini dağıtabilecek malzemeleri yanında bulundurmasına müsaade verilmemelidir.

Ders ortalarında sohbet edilmeli

Yeniden ders ortalarında televizyon üzere cümbüş emelli ekranlı aygıtları kullanmasına müsaade verilmemeli, bunun yerine çocukla kısa sohbetler edilebilir yahut karnı acıkırsa bir şeyler atıştırması sağlanabilir.

Eğitim yapılan oda güzel düzenlenmeli

Çocuk çok hareketli ise bu ortalarda konut içinde dolaşması ve gücünü atacak aktivitelere yönlendirilmesi faydalıdır. Birebir vakitte çocuğun online dersleri izleyeceği oda güzelce düzenlenmeli, gerekli sessizlik ve dikkatini dağıtabilecek dış faktörlerden mümkünce arındırılmalı ders dinlemeye uygun bir hale getirilmelidir.

Kronometre kullanılabilir

Ayrıyeten ders bitiminden sonra da yeniden yüz yüze eğitimi periyodunda çocuk okuldan meskene geldiğinde olduğu üzere geri kalan vaktinde vakit planlaması tarafında çocuğa yol gösterici ve rutininde ısrarcı olmak kıymetlidir. Kronometre ve hatırlatıcı kullanımı ile çocuğunuzun dikkatinin çelinme riskini geciktirebilirsiniz.

Dikkat dağılmasını önlemek için…

Oturma düzenindeki değişiklikler (örneğin pencere önünde oturmama, dikkat dağıtıcıları görüş açışından çıkarma), uygun aydınlatma ve gürültü için yapılan değişiklikler (örneğin kulaklık kullanmak), çocuğun eğitimini verimli hale getirmek için sık mola vererek, kısa ancak aktif odaklanma süreleri sağlamak (“ara vermeliyim” kartları oluşturmak, mola ve derse başlama vaktini hatırlatması için alarm ve kronometre kullanmak), taşınabilir telefonunu uçuş moduna almak yahut sesini kısıp aranızda anlaşabileceğiniz bir yerde koruma altına almak, televizyon, bilgisayar üzere cümbüş emelli ekran kullanımını çalışılan süre boyunca kapalı tutmasını sağlamak yapılabilecek birtakım değişikliklerdendir.

Çalışma programını birlikte belirleyin

Kapısına rahatsız edilmek istemediğini belirten yazılar asabilir, yanına uğrayabileceğiniz, onu arayabilecekleri saatleri arkadaşlarına belirtebilir, alarmlar kurabilirsiniz. Bu mevzularda yönlendirmenize çok muhtaçlık duyacaktır.

Teknoloji kullanımı denetimli olmalı

Unutulmamalıdır ki çocuğunuzun verimsiz aşırı odaklanmalardan (hiperfokus) kaçınması değerlidir. Aşırı odaklanma DEHB’nin sık görülen belirtilerindendir. Aşırı odaklandığı bir aktiflik, daha önemli ve öncelikli dersleri ve ödevleriyle ilgili vakit ve güç kaybına neden olabilir. Bu bakımdan çocuğun cümbüş gayeli aktivitelerine bir arada yapabileceğiniz ve oynayabileceğiniz oyunları ve aktiviteleri kesinlikle ekleyin. Mesela bir arada müzik aleti çalmayı öğrenin, fotoğraf yapın, spor faaliyetleri yapın, mesken içi oyunlar oynayın ve kesinlikle cümbüş maksatlı teknoloji kullanımı sınırlayın.

Toplumsal etkileşim ve antrenman gerekli

Antrenman odaklanmayı arttırır. Çocuğu ders dinlediği ve çalıştığı odayı havalandırmak, güneş ışığının içeri girmesini sağlamak, fizikî izolasyonu bozmadan bahçe ya da balkonda vakit geçirmesini sağlamak, mümkünse meskende, balkonda yahut bahçede spor faaliyetlerine müsaade verecek bir ortam sağlamak ve düzenli hareket etmesini sağlamak faydalı olacaktır. Çocuğunuzun arkadaşlarıyla(güvenli bir mesafeden!) vakit geçirmesini sağlayın. Toplumsal etkileşime devam etmek, sohbet etmek ve toplumsal olarak topluma bağlı kalmak çok önemlidir. Çocuğunuzla, sohbet edin ve vakit geçirin. Toplumsal etkileşime devam etmek, sohbet etmek ve toplumsal olarak topluma bağlı kalmak çok önemlidir.

Süreç tüm çocukları zorlayabilir

DEHB olsun yahut olmasın bu süreç çocuklarda tatil havasından çıkamamaya, okul ciddiyetine geçememeye, konutta fazla vakit geçirdiği için toplumsallıktan uzaklaşmaya, çok teknoloji kullanımına sebebiyet verebilmekte ve çocuklarımızın bizim desteğimize ve motivasyonumuza çok gereksinim duymalarına sebep olmaktadır. Elbette ki uzaktan eğitim ve pandemi devri çocuklarda tek başına DEHB oluşturabilen bir etmen değildir fakat DEHB olan çocukların semptomlarını arttırabilir yahut DEHB teşhisi olmayan çocuklarda DEHB gibisi semptomların ortaya çıkmasına sebebiyet verebilir. Bu bakımdan üstteki bu tekliflerin DEHB teşhisi bulunmayan çocuklar için de uygulanabilir.